W dniu 31 marca 2025 r. poznaliśmy nową odsłonę rządowego programu „Czyste Powietrze”. Wprowadza ona szereg istotnych zmian. Priorytetowy program jest jedną z najważniejszych proekologicznych inicjatyw w Polsce. Jej celem jest poprawa jakości powietrza poprzez wymianę starych, nieefektywnych źródeł ciepła i termomodernizację budynków mieszkalnych (domów jednorodzinnych). Jednym z kluczowych elementów jest wprowadzenie bardziej rygorystycznych zasad, które mają na celu zapobieganie nadużyciom i zwiększenie skuteczności walki ze smogiem.

 

Kolejną dużą zmianą jest wprowadzenie obowiązku wykonania audytu energetycznego przed złożeniem wniosku o dotację. Audyt ma pomóc właścicielom domów w określeniu, jakie prace są rzeczywiście konieczne i jakie korzyści energetyczne można osiągnąć. To krok w kierunku profesjonalizacji programu i eliminacji przypadków nieprzemyślanych lub nieefektywnych inwestycji.

 

Nowa edycja oznacza również ograniczenia w zakresie rodzajów inwestycji objętych dofinansowaniem. Z programu całkowicie wycofano możliwość uzyskania wsparcia na kotły gazowe – uznano, że nie są one wystarczająco ekologiczne w dłuższej perspektywie. Jedynie osoby, które złożyły wniosek o dofinansowanie przed zawieszeniem programu (w poprzedniej edycji), mogą zaliczyć inwestycję jako koszt kwalifikowany. Nie zmienia to jednak faktu, że w dalszym ciągu kotły gazowe stanowią jedno z najbardziej popularnych źródeł ogrzewania.

 

Wprowadzenie operatorów programu

 

Nowością w programie jest wprowadzenie operatorów, których zadaniem jest wsparcie beneficjentów, zwłaszcza tych korzystających z podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania. Operatorzy, w tym gminy pełniące tę funkcję, oferują pomoc na każdym etapie realizacji inwestycji – od złożenia wniosku po rozliczenie dotacji. Ich rola jest szczególnie istotna w przypadku korzystania z prefinansowania, gdzie środki wypłacane są zaliczkowo przed rozpoczęciem inwestycji.

 

Gminy, które zdecydują się pełnić funkcję operatora, mogą liczyć na dodatkowe wsparcie finansowe za skuteczne wsparcie beneficjentów.

 

Ważnym nowym warunkiem jest też wymóg posiadania nieruchomości przez co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku, co ma zapobiegać nadużyciom ze strony spekulantów i tzw. „inwestorów okazjonalnych”. Wyjątkiem od tej zasady są sytuacje spadkowe. Jeden budynek na jednego beneficjenta.

 

Nowe progi dochodowe i poziomy dofinansowania

 

W nowej odsłonie programu wprowadzono trzy poziomy dofinansowania, uzależnione od dochodów beneficjentów:

 

• Podstawowy poziom dofinansowania:
• Próg dochodu: do 135 000 zł rocznie.
• Maksymalne dofinansowanie: do 40% kosztów kwalifikowanych.
• Podwyższony poziom dofinansowania:
• Próg dochodu: do 2 250 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym lub do 3 150 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
• Maksymalne dofinansowanie: do 70% kosztów kwalifikowanych.
• Najwyższy poziom dofinansowania:
• Próg dochodu: do 1 300 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym lub do 1 800 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
• Maksymalne dofinansowanie: do 100% kosztów kwalifikowanych.
• Dodatkowe kryteria: otrzymywanie zasiłków (stały, okresowy, rodzinny, specjalny opiekuńczy) lub zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania w budynku powyżej 140 kWh/m²/rok.

 

Wszystkie te zmiany wskazują, że program „Czyste Powietrze” staje się coraz bardziej zaawansowanym narzędziem walki z emisją zanieczyszczeń. Nowe zasady mają nie tylko zwiększyć efektywność środowiskową programu, ale także wzmocnić jego wiarygodność i odporność na nieprawidłowości. Dla właścicieli domów jednorodzinnych to sygnał, że warto zainwestować w kompleksową termomodernizację – nie tylko dla komfortu i oszczędności, ale również dla przyszłości środowiska.

 

Więcej informacji na stronie: https://czystepowietrze.gov.pl